Zgodnie z polskim prawem podstawową powinnością nieletnich jest obowiązek szkolny. Oznacza to, że w pierwszej kolejności powinni odebrać odpowiednią edukację, przynajmniej na podstawowym poziomie. Niezależnie od poziomu edukacji i rodzaju szkoły do ukończenia 18. roku życia to właśnie chodzenie do szkoły jest najważniejszym obowiązkiem prawnym nieletnich w Polsce. A co z pracą dla nieletnich? Czy przepisy dopuszczają podjęcie zatrudnienia przez osoby, które nie ukończyły jeszcze 18 lat? Wyjaśniamy, od kiedy młodzież może podjąć pracę zgodnie z polskim prawem.
Kim jest osoba nieletnia i jakie ma obowiązki według prawa?
Na początek zacznijmy od odpowiedzenia sobie na pytanie, kim jest osoba nieletnia. Może się to wydawać w miarę proste, ponieważ zakończenie okresu nieletniości wiąże się bezpośrednio z osiągnięciem pełnoletności, która w Polsce obowiązuje od 18. roku życia. To ważne w kontekście przepisów dotyczących pracy nieletnich. Przed ukończeniem 18. roku życia każda osoba niepełnoletnia jest objęta obowiązkiem szkolnym. Oznacza to, że pod groźbą pewnej formy grzywny czy upomnienia nieletni musi chodzić do szkoły. Z tego obowiązku rozliczane są zarówno szkoły, jak i rodzice uczniów. Dlatego podjęcie pracy przez nieletniego nie może kolidować z wypełnianiem przez niego obowiązku szkolnego i obowiązku nauki.
Czy osoba nieletnia może podjąć pracę?
Okazuje się, że przy spełnieniu pewnych warunków przepisy zezwalają na podjęcie pracy przez osobę niepełnoletnią. Od 1 września 2018 roku dopuszczalne jest zatrudnianie pracowników młodocianych, którzy ukończyli 15. rok życia i którzy są absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej. Ponadto nieletni pracownik musi zadbać o dostarczenie pracodawcy świadectwa lekarskiego potwierdzającego zdolność do pracy. Ważny jest też fakt, że dany rodzaj pracy, na konkretnym stanowisku, nie może zagrażać zdrowiu osoby nieletniej.
Warunki podjęcia pracy przez osobę nieletnią
Kodeks pracy, choć dopuszcza zatrudnienie nieletniego w pewnych konkretnych przypadkach, zastrzega szereg obowiązków, jakie w związku z tym spoczywają na pracodawcy. Ważne jest także, że osoba niepełnoletnia może podjąć zatrudnienie również w oparciu o umowę o pracę. Przede wszystkim, aby móc zatrudnić nieletniego, musi on spełniać opisane warunki, czyli mieć ukończone 15 lat i skończoną przynajmniej ośmioletnią szkołę podstawową. Oprócz tego niezbędne jest dostarczenie pracodawcy świadectwa lekarskiego mówiącego, że wykonywanie danej pracy nie będzie stwarzało żadnego zagrożenia dla zdrowia osoby nieletniej. Ponadto osobę niepełnoletnią zatrudnia się wyłącznie w celu przygotowania zawodowego. Oznacza to, że obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie nieletniemu pracownikowi pomocy i opieki, dzięki której będzie on w stanie właściwie wdrożyć się w wykonywanie wszystkich zawodowych obowiązków. Ostatnim ważnym czynnikiem jest firma, która zatrudnia nieletniego. Osoba niepełnoletnia może podjąć zatrudnienie wyłącznie w firmie, która nie znajduje się na liście prac zabronionych wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów.
Praca nieletnich poniżej 15. roku życia
Dość obszernie wyjaśniono temat związany z pracą osób nieletnich w wieku 15-18 lat. Ale co z młodszymi? Czy osoba, która ma mniej niż 15 lat, nie może w żadnym wypadku podjąć zatrudnienia? Okazuje się, że Polskie prawo dopuszcza pewne sytuacje i warunki, w których pracę mogą podjąć również nieletni w wieku 13-15 lat. Jednak tutaj przepisy są bardziej rygorystyczne. Przede wszystkim należy pamiętać, że osoby w wieku 13-15 lat mogą wykonywać jedynie prace na rzecz działalności artystycznej, kulturalnej, reklamowej lub sportowej.
Dodatkowo niezbędne jest posiadanie pisemnej zgody rodzica lub opiekuna osoby nieletniej na wykonywanie pracy. Należy również zadbać o opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej w zakresie możliwości podjęcia pracy przez osobę niepełnoletnią w wieku 13-15 lat. Trzeba pamiętać, że podejmowanie pracy i działań zarobkowych nie może mieć negatywnego wpływu na wypełnienie podstawowego obowiązku nieletnich, jakim jest obowiązek nauki.
źródło: sawickiwspolnicy.pl
